
تجزیه تحلیل مدل های کمی و مدل سازی در مدیریت دولتی
بخش اول: مدل و مدل سازی و کاربرد آن در مدیریت دولتی
بخش اول با عنوان «مقدمه ای بر علم اقتصاد» به تعریف و اهمیت علم اقتصاد به عنوان دانشی می پردازد که تخصیص منابع کمیاب به نیازهای نامحدود انسانی را بررسی می کند. این فصل بر نقش محوری اقتصاد در تصمیمگیری های فردی و اجتماعی، و تفاوت میان اقتصاد خرد (مطالعه رفتار واحدهای کوچک مانند خانوارها و بنگاه ها) و اقتصاد کلان (تحلیل شاخص های کلی مانند تولید ملی و نرخ بیکاری) تأکید دارد. همچنین، با طرح سوالات اساسی اقتصاد شامل «چه چیزی، چگونه و برای چه کسی تولید شود»، چارچوبی برای درک سازوکارهای اقتصادی ارائه می دهد.
این ارائه مفاهیم پایه اقتصاد مانند منابع اقتصادی و غیراقتصادی، هزینه فرصت، و نهایی گرایی را تشریح می کند. انواع سیستم های اقتصادی شامل بازار آزاد (تعیین قیمت و تولید بر اساس عرضه و تقاضا) و اقتصاد برنامه ریزی متمرکز (تصمیم گیری توسط دولت) مقایسه شده اند. همچنین، دلایل دخالت دولت در اقتصاد نظیر رفع ناکارآمدی بازار، توزیع مجدد درآمد و ایجاد ثبات اقتصادی بررسی گردیده است. مثال های کاربردی از نحوه پاسخگویی نظام های سرمایهداری و سوسیالیستی به سوالات اساسی اقتصاد، درک مخاطب را از تفاوت های ساختاری این سیستم ها عمق می بخشد.
بخش دوم: مدل سازی رگرسیونی
فصل «مدلسازی رگرسیونی» بهعنوان یکی از محورهای اصلی درس «تجزیهوتحلیل مدلهای کمی و مدلسازی در مدیریت دولتی»، به معرفی و کاربرد تکنیکهای رگرسیونی در تحلیل پدیدههای اجتماعی، اقتصادی و مدیریتی میپردازد. این فصل با هدف توانمندسازی دانشجویان در درک روابط کمّی بین متغیرها، پیشبینی روندها، برآورد پارامترها و ارزیابی سیاستهای عمومی طراحی شده است. مدلسازی رگرسیونی بهعنوان یکی از پرکاربردترین ابزارهای آماری، امکان تحلیل سیستماتیک دادهها و استخراج نتایج مبتنی بر شواهد را در بستر تصمیمگیریهای دولتی فراهم میآورد.
در این ارائه، پس از معرفی تاریخچه و مفهوم بنیادین رگرسیون، انواع مدلهای رگرسیونی از جمله رگرسیون خطی ساده و چندگانه، رگرسیون لجستیک، پروبیت، پواسون، رگرسیونهای نیمهپارامتریک و غیرپارامتریک، و همچنین روشهای مبتنی بر یادگیری ماشین مانند جنگل تصادفی و شبکههای عصبی مرور شدهاند. همچنین فرضیات کلاسیک رگرسیون خطی، معیارهای ارزیابی مدل از جمله ضریب تعیین (R²)، روش حداقل مربعات معمولی (OLS)، و قضیه گوس-مارکف بهطور مختصر تبیین گردیدهاند. علاوه بر این، کاربرد متغیرهای موهومی در مدلسازی صفات کیفی و چالشهای رایج در مدلسازی رگرسیونی مانند حذف متغیر مهم یا بیشبرازش نیز مورد اشاره قرار گرفته است. این محتوا با تأکید بر کاربرد در حوزههای مدیریتی و سیاستگذاری عمومی، زمینهساز بهکارگیری روشهای کمّی در تحلیل مسائل پیچیده بخش دولتی است.